Uzundere Cemevi Sosyokültürel Merkez Ulusal Mimari Fikir Projesi Yarışması
- Proje Bilgileri
-
Proje Raporu
“Gören göze karanlık perde olmaz, görmek istemeyen göze ışık ne yapsın?” Hz. Ali
Alevilikte başlıca ibadet mekanı olan cemevleri, alevilerin zikir yaptıkları, hak ile batıl alanı ayırdıkları, ölmeden önce öldükleri, sorguya çekilip soruldukları ya da bağlama çalarak, karşılama ya da semah döndükleri alanlar olarak tanımlanır. Önerilen proje bu amacı gerçekleştirmeye yöneliktir. Bunun yanı sıra inançlarını yaşarken bir araya gelebildikleri, ortak duyguları paylaşabildikleri, sosyalleşebildikleri alanlar oluşturmak hedeflenmiştir. Bu hedeften yola çıkarak alevilik ritüellerinin karşılanacağı mekanlar ile arazinin gerekliliklerini ortak noktada buluşturan bir yapı oluşturulmuştur.
Proje alanı arazinin doğal verileri ile şekillenmiş olup binanın alanı ve arazinin eğimi göz önüne alınarak teraslanma ile birimler oluşturulmuştur. Binanın teraslanma yönü görüntü ve gürültü kirliliğini absorbe ederek birimlerin geniş bir vistaya sahip olan yarı özel avlular oluşturulmasına imkan sağlamıştır. Arazinin batı cephesine birimler arası ulaşımı yatay ve dikey akslarda sağlayan açık dolaşım aksı yerleştirilmiştir. Bu aks engellilerin kullanabileceği asansörü ve arazinin eğime dik bir şekilde uzanan vistasını görebilen merdiveni içermektedir. Bu dolaşım aksı sıra ile cemevinin bulunduğu +165.00 kotundan başlayıp, insanları işlevsel olarak genelden özele doğru bir kullanıma sahip olan birimlere ulaştırmaktadır.
En genel işleve sahip olan Cemevi, arazinin batısında bulunan 15mt genişliğindeki yol ile doğrudan ulaşımı sağlanabilen, +165.00 kotunda bulunmaktadır. Yapılan en büyük ibadetlerden biri olan Allah-Muhammed-Ali ve on iki imamların adlarının anıldığı “düvazimam” adı verilen nefeslerin okunduğu ve cem ibadetinin gerçekleştiği yer olan cemevi, cephede malzeme değişikliğine ve kontrasta gidilerek alt birimlerden ayrılmıştır. Ayrıca cephenin 4 makamda 12 imamı ifade eden, 4 duvarda 12 geniş aydınlatma açıklığı ile dışarıdan algılanması amaçlanmıştır. Bu cephe sistemi aynı zamanda cemevi iç kullanımını dışarıdan görüşe kapatmakla beraber kapalı alandan açık alanı algılanabilir kılmaktadır. Açık otopark kullanımı ile cemevi kullanıcıları teraslanan birimlere ulaşmadan cemevini kullanabilmektedirler. Aynı zamanda bu kotta cemevi ile doğrudan ilişkisi olması gereken cem hizmetlilerinin kullanacağı odalara ve genel kullanıma açık ıslak zemin fonksiyonlarına sahip ilk teraslama birimi bulunmaktadır.
Cem ritüeli sonrası verilen yemeklerin veya ihtiyaç sahiplerinin kullanabileceği aşevi, bir alt kot olan +160.00 kotunda bulunmaktadır. Aşevi kullanımı açılıp kapanabilen hareketli duvar sistemi ile birimler arasında bulunan ve doğu vistasını görebilen orta avluya doğru genişleyebilmektedir. Böylece iklimsel şartları açık alan kullanımına çok elverişli olan bölgede açık ve kapalı kullanıma sahip bir aşevi tasarlanmıştır. Buna ek olarak bu kotta kompleksin yönetim birimleri ve cemevine göre daha özel (kapalı) bir kullanıma sahip olan küçük muhabbet meydanı bulunmaktadır. Ayrıca mihmanevleri de bu kotta bulunan üstü teras kullanımına sahip olan özelleşmiş birimde çözülmüş olup, bu birime avludan özel giriş sağlanmaktadır.
Kompleksin genel eğitim birimleri, sergi salonu ve konferans salonu gibi sosyal alanları bir alt kot olan +155.00 kotundaki iç teraslama biriminde çözülmüştür. Bu kotta bulunan iç birimde eğitim birimi duvarları hareketli katlanabilir duvarlar olarak tasarlanmıştır. Böylece sergi salonu kullanımına sahip olan alan genişleyebilir ve açık avluya açılabilir bir mekan haline getirilmiştir. Aynı zamanda açık kullanım esnasında, sergi salonu ve avlu, bu kotta bulunan kahvehane kullanımına doğrudan geçişkenlik göstermektedir.
Bir alt kot olan +150.00 kotunda ise arazinin doğusundaki yoldan araç ve yaya girişine imkan veren cenaze evi, taziye meydanı, personelin kullanabileceği dinlenme alanı, ıslak zeminleri, teknik birimler ve otopark bulunmaktadır. Cenaze evinin iç tasarımı kapalı otopark alanından yıkama alanına ve morga direk geçiş sağlamakla beraber, hareketli duvar sistemi ile açık ve kapalı kullanıma imkan verecek şekilde tasarlanmıştır. Bu kottan rampa ile inilen +147 kotunda ise otopark birimleri bulunmaktadır.
